Χρησιμοποιώντας το #μένουμεσπίτι για τη δυσφήμηση και την απόλυση εργαζομένων: τι μαθήματα μπορούμε να πάρουμε, και στην Ιταλία, από την περίπτωση Amazon/Σμoλς

[Usare lo #stateacasa per diffamare e licenziare i lavoratori: cosa possiamo imparare, anche in Italia, dal caso Amazon/Smalls]

του Μάουρο Βανέτι/ di Mauro Vanetti*

[2o Σχόλιο της Σύνταξης. Το κείμενο αρχικά δημοσιεύτηκε στις 30/4/2020. Για λόγους που αγνοούμε (η ασχετοσύνη μας προφανής), εξαφανίστηκε!!! Εδώ θα το βρείτε στην αρχική του μορφή.]

[Σχόλιο της σύνταξης: Στη δεύτερη παρέμβασή της σχετικά με την κορονοκατάσταση (η πρώτη, εδώ), η Ερυθρά Γαζέτα φιλοξενεί (ακόμα ένα) κείμενο του Μάουρο Βανέτι. Με αφορμή την περίπτωση του συνδικαλιστή Σμολς στην Amazon, το κείμενο συμβάλλει στον προβληματισμό σχετικά με το πώς αρθρώνεται η ταξική πάλη σε συνθήκες κορονοϊού και θέτει στο μικροσκόπιο την ποιότητα των περιοριστικών μέτρων, ειδικά την καραντίνα. 

Κάποια χρήσιμα στοιχεία: Ο Μάουρο έχει κάνει μια πολύ σχολαστική και απαιτητική δουλειά συγκεντρώνοντας στοιχεία που συνδέουν τη μετάδοση του ιού με την «εργασιακή πυκνότητα», τη συνέχιση της λειτουργίας μεγάλων εργασιακών χώρων και κυρίως των βιομηχανιών. Μία πολύ σημαντική και χρήσιμη δουλειά, τη στιγμή που σε πολλούς εργασιακούς χώρους έχουν ξεσπάσει αυθόρμητοι ή οργανωμένοι αγώνες είτε για τη διακοπή της παραγωγής είτε για τη λήψη μέτρων ασφαλείας. Καλό είναι να υπενθυμίσουμε ότι, ουσιαστικά, η λειτουργία της βαριάς βιομηχανίας στην Ιταλία δεν σταμάτησε ποτέ: μετά από βδομάδες πιέσεων και αγώνων, με ένα διάγγελμα ο πρωθυπουργός Κόντε ανακοίνωσε τη διακοπή της παραγωγής με εξαίρεση τις «απαραίτητες» παραγωγικές δραστηριότητες. Η λίστα των επιχειρήσεων που εξαιρέθηκαν ήταν τόσο μεγάλη, που εν τέλει η ανακοίνωση αποδείχτηκε ανέκδοτο.
Ευχαριστώ τον Μάουρο, τη συγγραφική κολλεκτίβα Wu Ming, και ιδιαίτερα τον Δημοσθένη Παπαδάτο για την επιμέλεια και τις χρήσιμες-κρίσιμες επισημάνσεις.
Το πρωτότυπο κείμενο, εδώ.
Υγ. Το κείμενο στην αρχική του δημοσίευση στο Giap, το σάιτ της συγγραφικής κολλεκτίβας Wu Ming, συνοδεύεται από μια μακροσκελή υποσημείωση του Wu Ming 1. Η υποσημείωση ετοιμάζεται και θα δημοσιευτεί στο επόμενο έκτακτο παράρτημα της Ερυθράς Γαζέτας.
Commento della redazione:La Gazzetta Rossa nel suo secondo intervento sull’ emergenza coronavirus ospita (ancora) un testo di Mauro Vanetti. Prendendo spunto dal “caso Smalls” ad Amazon, il testo di Mauro Vanetti contribuisce al dibattito sull’ articolazione della lotta di classe durante l’ emergenza coronavirus e mette sotto il microscopio la qualità delle misure di restrizione, come la quarantena.
Alcune informazioni pertinenti: Mauro ha svolto un lavoro impegnativo e meticoloso che connette la diffusione del virus con la densità lavorativa, cioè la continuità della produzione nei grandi assembramenti lavorativi e sopratutto le industrie. Un lavoro importante in un periodo in cui in molti posti di lavoro sono scoppiate lotte spontanee o organizzate che vendicano il blocco della produzione o l’aumento delle misure di sicurezza. Sarebbe oportuno ricordare come in Italia, praticamente, la produzione dell’industria non sia mai smessa. Dopo settimane di pressioni il primo ministro Conte ha annunciato il blocco della produzione con l’eccezione delle industrie “strategiche”; però le eccezioni erano così tante che il “blocco” sembra una barzelletta.
Ringrazio Mauro, il collettivo Wu Ming, e specialmente Dimosthenis Papadatos e le sue utili e cruciali osservazioni.
Il testo originale, quì.
Ps. Nella pubblicazione di Giap, il testo si accompagna da una lunga postilla di Wu Ming 1. Questa postilla sarà la prossima pubblicazione della Gazzetta Rossa.]

  Στην κατοχή του Vice βρέθηκαν τα πρακτικά σύσκεψης στελεχών της Amazon που πραγματοποιήθηκε παρουσία της Αυτού Μεγαλειότητος Τζεφ Μπέζος, για να συζητηθεί  πώς θα δυσφημήσουν για τα καλά τον Κρις Σμολς, έναν συνδικαλιστή εργαζόμενο στο κέντρο logistics JFK8, στο Στέιτεν Άιλαντ της Νέας Υόρκης. 

Να τι είπε στη σύσκεψη αυτή ο Ντέιβιντ Ζαπόλσκι (που, μεταξύ άλλων, οργάνωσε καμπάνια για τη χρηματοδότηση του Τζο Μπάιντεν στις προκριματικές εκλογές των Δημοκρατικών):

«Δεν είναι έξυπνος, δεν μπορεί να εκφραστεί σωστά, και, στο βαθμό που ο Τύπος θελήσει να επικεντρώσει σε εμάς εναντίον του, θα είμαστε, από άποψη δημοσίων σχέσεων, πολύ πιο δυνατοί, από το να εξηγούσαμε για πολλοστή φορά ότι προσπαθούμε να προστατέψουμε τους εργαζόμενους. 
Πρέπει να αφιερώσουμε το πρώτο μέρος την απάντησής μας στο να εξηγήσουμε ότι η διαγωγή του συνδικαλιστή ήταν ανήθικη, απαράδεκτη και πιθανότατα παράνομη, προσφέροντας λεπτομέρειες, και μόνο τότε να συνεχίσουμε με τη συνήθη επιχειρηματολογία σχετικά με την ασφάλεια των εργαζομένων. 
Θα καταστήσουμε αυτόν κεντρικό κομμάτι της ιστορίας, και, αν είναι δυνατό, θα τον αναδείξουμε σε πρόσωπο ολόκληρου του συνδικαλιστικού κινήματος». 

Η αποκάλυψη αυτού του εμπιστευτικού εγγράφου ξεσήκωσε θύελλα, για έναν επιπλέον λόγο· αν έχετε περιέργεια πώς εκφράζεται ο Κρις, θα μπορέσετε να διαπιστώσετε ότι διαθέτει μεγάλη ευφράδεια: αυτό που εννοεί ο Ζαπόλσκι, ο λόγος δηλαδή που η πολυεθνική θεωρεί καλό να τον καταστήσει το πρόσωπο του συνδικαλιστικού αντιδίκου της, είναι απλώς ότι ο Κρις είναι μαύρος και μιλάει με αφροαμερικάνικη προφορά.
 

Για όποιον θέλει να  καταλάβει πώς λειτουργεί το κέντρο logistics JFK8,  –με τον συνηθισμένο συνδυασμό εργατικής αλλοτρίωσης, ρομποτοποίησης, σταχανοφισμού, εταιρικού ολοκληρωτισμού και προνομίων της επιχείρησης προς τους πιο πειθαρχημένους–, καλή ανάγνωση. Επισημαίνω δύο πραγματάκια: το ωράριο εργασίας είναι 40 ώρες, αλλά κατανεμημένο σε 4 μόνο μέρες, και ο εργαζόμενος που επιδεικνύει περήφανα ένα μετάλλιο της εταιρίας με την επιγραφή «4.500», το κέρδισε επειδή αυτό είναι το ρεκόρ του: μετακίνησε 4.500 αντικείμενα σε μια μέρα.
 
Κατά τα άλλα μιλάμε για τη μηχανή κέρδους του πιο πλούσιου ανθρώπου στον κόσμο που μεταξύ των εταιρικών αξιών, συμπεριλαμβάνει και την… ολιγάρκεια. Αν δεν μας πιστεύετε, το εξηγούνε εδώ:
 

«Ολιγάρκεια. Να πετυχαίνεις περισσότερα με λιγότερα. Οι περιορισμένοι πόροι ενισχύουν την ευρηματικότητα, την αυτάρκεια και τη δημιουργικότητα. Δεν προσφέρονται μπόνους όταν αυξάνονται το προσωπικό, το μπάτζετ και τα πάγια  έξοδα».

Πράγματι, τα στελέχη του Στέιτεν Άιλαντ δεν αύξησαν το προσωπικό: απέλυσαν τον Κρις Σμολς με το που εμφανίστηκε με πικέτες, μαζί με μερικούς άλλους αγωνιστές εργαζόμενους στο παρκινγκ του JFK8. Καλούσε τους συναδέλφους του να απεργήσουν –να κάνουν «walkout», αυτό που εμείς θα λέγαμε αυθόρμητη, απροειδοποίητη απεργία– επειδή τα μέτρα ασφαλείας στην αποθήκη δεν τηρούνται μετά τα πρώτα κρούσματα COVID-19 μεταξύ των εργαζόμενων.
 

Κάπου εδώ φτάνουμε στο ζουμί. 

Προφανώς όλοι, τουλάχιστον εδώ στο Giap, καταλαβαίνουμε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια ταξική σύγκρουση: πανούργοι και άπληστοι καπιταλιστές από τη μία πλευρά, εκμεταλλευόμενοι και αναλώσιμοι προλετάριοι από την άλλη. ΟΚ. Αλλά πώς αρθρώνεται αυτή η σύγκρουση μέσα σε αυτή την πανδημία;
 
Με μια πρώτη ματιά θα έμοιαζε απλό: τα αφεντικά θέλουν να ελαχιστοποιήσουν το ρίσκο και τα αναγκαία μέτρα αποστασιοποίησης και εγκλεισμού, ενώ οι εργάτες ζητούν πιο αυστηρά μέτρα.
 

Κι όμως, όχι.
 

Γιατί ο Ζαπόλσκι λέει ότι χρειάζεται να πουλήσουν το συμβάν στον Τύπο, υποστηρίζοντας ότι η συμπεριφορά του Σμολς ήταν «ανήθικη, απαράδεκτη και πιθανότατα παράνομη»; Ποια ήταν η επίσημη αιτιολόγηση της απόλυσης; Η απάντηση είναι ότι ο Κρις Σμαλς απολύθηκε λόγω… παραβίασης της καραντίνας.
 

Στο JFK8 υπήρχε ήδη ένας ασθενής από COVID-19 (μερικοί εργαζόμενοι λένε ότι τα κρούσματα πρέπει να είναι περισσότερα, έως και 10, αλλά η εταιρία δεν κάνει τεστ: σας θυμίζει κάτι;)· γι’ αυτό ακριβώς οι απεργοί ζητούσαν να ληφθούν πιο σοβαρά μέτρα, να μείνουν οι εργαζόμενοι σπίτι τους κτλ. Αμέσως μετά τη διάγνωση του κρούσματος, η εταιρία αντέδρασε πολύ χλιαρά· αλλά, όταν ο Κρις άρχισε  να οργανώνει την απεργία, του κοινοποιήθηκε από την εταιρία –όχι από τις αρχές δημόσια υγείας! Επιλεκτική ιδιωτική καραντίνα– ότι έπρεπε να μπει σε καραντίνα. Το μέτρο δεν ήταν γενικευμένο αλλά στόχευε ξεκάθαρα τόσο να καλοπιάσει τον «ταραξία» εργαζόμενο όσο και να εμποδίσει τις επαφές με τους συναδέλφους του. Ο Σμολς επισήμανε ότι είχε έρθει σε επαφή με δεκάδες άλλους συναδέλφους που δεν μπήκαν σε καραντίνα.
 

Μιας και ο Σμολς εμφανίστηκε, παρόλα αυτά, μπροστά στην εταιρία (σε ένα παρκινγκ το οποίο, κατά τα άλλα, όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες και από το StreetView, δεν χωρίζεται με κάγκελα ή με κάτι άλλο από τον δημόσιο δρόμο, και επομένως, λογικά, δεν υπόκειται σε κάποιο ειδικό εταιρικό δίκαιο της Amazon), η εταιρία προσπαθεί τώρα να υποστηρίξει ότι ο ίδιος έθεσε σε κίνδυνο την υγεία των συναδέλφων του.
 

Η πολυεθνική χρησιμοποίησε την ατομική καραντίνα και την ενοχοποίηση της εξόδου από το σπίτι σαν όπλο εναντίον των αναγκαίων διακοπών ή επιβραδύνσεων της παραγωγής. (μήπως και αυτό σας θυμίζει κάτι;)

Μου φαίνεται ένα παραδειγματικό γεγονός που αναδεικνύει την συνύφανση της ταξικής πάλης με την άσκηση κριτικής στην ποιότητα των μέτρων περιορισμού του καινούργιου κορονοϊού. Όχι στην ανάγκη να ληφθούν μέτρα, ανάγκη τόσο προφανή, που μόνο οι συνωμοσιολόγοι και οι φανατικοί ultraliberal τη θεωρούν ακόμα αντικείμενο συζήτησης.
 
Προς τα πού στρέφεται το βλέμμα όταν δείχνει το δάχτυλο - με άλλα λόγια: σε ποιον πέφτουν τα βάρη της κρίσης; Αυτό είναι το κεντρικό πολιτικό ζήτημα σε αυτή τη φάση. Σε διάφορες χώρες, κυρίως στην Ιταλία, στην Ισπανία και στις ΗΠΑ, στις χώρες δηλαδή που μέχρι στιγμής έχουν καταγράψει τα περισσότερα θύματα από αυτή την επιδημία, σε εργοστάσια, αποθήκες, εργοτάξια και κάποια γραφεία επικρατεί αναβρασμός: οι εργαζόμενοι δεν θέλουν να αντιμετωπίζονται σαν αναλώσιμοι συντελεστές που θυσιάζονται στην παραγωγή. Αλλά, βέβαια, αυτός ακριβώς είναι ο ρόλος τους στον καπιταλισμό.

Όπως και σε άλλες περιπτώσεις –μου έρχεται στο μυαλό η κλιματική κρίση, με όλη εκείνη τη ρητορική σχετικά με τη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος των φτωχών, την ώρα που μια μεγάλη εταιρία εκπέμπει σε μια μέρα το διοξείδιο του άνθρακα που ένας προλετάριος εκπέμπει σε όλη του τη ζωή–, η ψύχωση με τις ατομικές συμπεριφορές είναι ένας μηχανισμός που βολεύει αυτόν που κατέχει την εξουσία: όχι μόνο γιατί αποπροσανατολίζει τις ευθύνες από τις κυρίαρχες τάξεις και τις πολιτικές αποφύσεις τους, αλλά και γιατί «τραβάει» την κατάσταση με έναν παραμορφωτικό «τηλεφακό», που εστιάζει σε αυτόν που πάει στο πάρκο με το παιδί του, και όχι σε αυτόν που πάει στο εργοστάσιο με εκατοντάδες συναδέλφους του· έναν τηλεφακό που φέρνει σε πρώτο πλάνο τις συναθροίσεις απεργών και αφήνει στο φόντο τα διαλυμένα νοσοκομεία.     

*Ο Μάουρο Βανέτι γεννήθηκε το 1979 και ζει στην Παβία της Ιταλίας. Είναι προγραμματιστής. Είναι μέλος της Διεθνούς Μαρξιστικής Τάσης [Tendenza Marxista Internazionale].